سوزاندن رگ های بینی؛روش و عوارض

به روش سوزاندن یا تخریب یک بافت زنده، کوتریزاسیون گفته می‌شود. از این درمان برای مبارزه با عفونت‌ها، بستن جراحت‌های ناشی از قطع عضو و بند آوردن خونریزی‌ها استفاده می‌شود. “کوتری بینی” یا “سوزاندن رگ بینی” روشی است که به منظور متوقف کردن خون‌ دماغ شدید(معمولاً از یک سرخرگ یا سیاهرگ در نوک بینی) انجام می‌شود. در طی این روش، گرما بر روی نقطه‌ای که خونریزی می‌کند اعمال می‌شود و رگ‌های خونی در این قسمت را به طور مختصری می‌سوزاند و آن‌ها را مسدود می‌کند تا خونریزی بینی متوقف شود. درمان سوزاندن رگ بینی تنها چند دقیقه طول می‌کشد و می‌توان آن را در مطب پزشک یا در یک بخش مداوای سرپایی در مراکز درمانی با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام داد.

سوزاندن رگ بینی

سوزاندن رگ بینی یا کوتری بینی عملی است که برای درمان عارضه خون دماغ (اپیستاکسی) انجام می‌گیرد. در این درمان از یک ابزار شیمیایی یا برقی برای سوزاندن غشاهای مخاطی درون بینی و متوقف کردن خونریزی آن استفاده می‌شود. در بعضی از موارد، به منظور بهبود توانایی تنفس از طریق بینی، عمل‌های دیگری (مانند جراحی سینوس، آندوسکوپی بینی و یا جراحی تیغه بینی) نیز همزمان با درمان سوزاندن رگ بینی انجام می‌شود.

چرا سوزاندن رگ بینی انجام می‌شود؟

بینی دارای یک منبع خونی بسیار غنی می‌باشد که وظیفه گرم و مرطوب کردن هوایی که از طریق تنفس به ریه‌ها وارد می‌شود را بر عهده دارد. مقدار زیاد خونی که در بینی جریان دارد، گاهی اوقات منجر به بروز خون دماغ (اپیستاکسی) به ویژه در کودکان و نوجوانان می‌شود. ضربه خوردن به بینی، عفونت و یا خشک شدن غشاهای داخلی بینی می‌تواند منجر به خونریزی از بینی شود. انگشت کردن در بینی، عطسه سنگین، سرفه شدید، ورزش سنگین و فین کردن شدید، مثال‌هایی از صدماتی هستند که می‌توانند منجر به خونریزی از بینی شوند. خونریزی خود به خودی از بینی هم معمولاً در اثر پُرخون شدن یکی از سیاهرگ‌ها در تیغه میانی بینی اتفاق می‌افتد و در اغلب موارد، این سیاهرگ با چشم قابل دیدن و قابل دسترسی است. در صورتی که خونریزی به صورت مکرر اتفاق بیفتد و به راحتی متوقف نشود، احتمالاً برای درمان آن باید درمان سوزاندن رگ بینی انجام شود.

سوزاندن رگ بینی چگونه انجام می‌شود؟

کوتری بینی یا سوزاندن رگ بینی به دو روش انجام می‌شود و به طور کلی یک درمان سریع و بدون درد است.

روش‌های مورد استفاده

• یک سوزن که از جنس پلاتین ساخته شده است، با استفاده از جریان برق گرم می‌شود و در داخل سوراخ بینی گذاشته می‌شود تا بافت رگ‌های خونی را بسوزاند و مسدود کند.
• یک عامل سوزاننده مانند قلم نیترات نقره بر روی رگ‌های خونریزی کننده گذاشته می‌شود تا از طریق واکنش‌های شیمیایی این رگ‌ها را مسدود کند.

روش انجام

سوزاندن رگ بینی یک عمل کوچک و سریع است که نیازی به هیچ گونه آمادگی قبلی توسط بیمار ندارد. مراحل انجام این درمان به شرح زیر است:

• بررسی سوراخ‌های بینی: هر دو سوراخ بینی با استفاده از یک لامپ و وسیله‌ای به نام اسپکولوم مورد بررسی قرار می‌گیرد تا نقطه‌ای که باعث خونریزی بینی می‌شود، مشخص گردد.
• آزمایش خون: یک نمونه خون از بینی گرفته می‌شود تا در صورتی که عناصر ضد انعقاد در آن وجود دارد، مشخص شود و نیز آزمایش تشخیص کم‌خونی با استفاده از آن انجام گیرد.
• بی‌حسی موضعی: با آغشته کردن یک تکه پنبه به داروی بی‌حسی موضعی و فرو کردن آن در داخل سوراخ بینی، بینی بیمار بی‌حس می‌شود تا در زمان درمان دردی را احساس نکند.
• سوزاندن رگ: پس از آنکه بینی بی‌حس شد، یک سوزن الکتروکوتری یا یک قلم نیترات نقره بر روی نقطه محل خونریزی و بافت‌های اطراف آن قرار داده می‌شود. گرمای حاصل از این سوزن باعث ذوب شدن بافت رگ‌های خونی و چسبیدن آنها به یکدیگر می‌شود و به این ترتیب خونریزی بینی متوقف می‌شود.

مراقبت‌های بعد از سوزاندن بینی چگونه است؟

هنگامی که رگ بینی سوزانده می‌شود و خونریزی آن متوقف می‌گردد، به درمان خاص دیگری نیاز نیست. اما تا یک هفته بعد از این درمان، بیمار باید خیلی مراقب باشد که آسیبی به بافت سوزانده شده در بینی وارد نشود، وگرنه بینی دوباره خونریزی خواهد کرد. هر ضربه‌ای به بینی یا آسیب به آن در طی ۷ تا۱۰ روز اول بعد از عمل می‌تواند باعث وقوع مجدد خونریزی از محل سوزانده شده گردد. در صورتی که خونریزی بینی دوباره شروع شود، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

با انجام اقدامات پیشگیرانه و مراقبتی زیر می‌توانید خطر آسیب رسیدن به بافت سوزانده شده بینی را کاهش دهید:

• تا جایی که ممکن است از فین کردن بینی اجتناب کنید.
• هنگام عطسه کردن، دهان خود را باز نگه دارید.
• تا یک هفته بعد از عمل از سیگار کشیدن و مصرف الکل خودداری کنید.
• با استفاده از قطره بینی به طور منظم، داخل بینی را نرم و مرطوب نگه دارید.
• تا یک هفته بعد از درمان از بلند کردن اجسام سنگین، فشار آوردن به خود و انجام ورزش‌های قلبی عروقی سنگین خودداری کنید.

بیمارانی که درمان سوزاندن رگ بینی انجام می‌دهند، معمولاً تا چند روز بعد از درمان یک درد یا سوزش خفیف در بینی خود احساس می‌کنند. این علائم معمولاً با استفاده از قطره تایلانول طبق دستور پزشک و یا اسپری کردن آب نمک در سوراخ بینی به راحتی برطرف می‌شود.

در انجام عمل سوزاندن رگ بینی زیاده‌روی نکنید

نکته بسیار مهمی که باید به خاطر داشته باشید آن است که هرگز نباید در سوزاندن رگ‌های بینی زیاده‌روی کنید. انجام این روش به دفعات زیاد می‌تواند بیش از آنکه مفید باشد، ضررهای جبران‌ناپذیری را به بینی شما وارد کند. کوتری بینی یا سوزاندن رگ بینی باید با احتیاط و ملاحظه فراوان انجام گیرد و نباید هرگاه که یک خونریزی شدید از بینی اتفاق می‌افتد بلافاصله اقدام به انجام این عمل نمایید. خونریزی بینی را خیلی راحت می‌توانید کنترل کنید. برای این کار یک کمپرس سرد بر روی پل بینی بگذارید. در بسیاری از موارد، نشستن و خم شدن به طرف جلو و یا فشار دادن ملایم روی استخوان وسط بینی به راحتی موجب بند آمدن خونریزی بینی می‌شود.

متخصصین همواره توصیه می‌کنند که سوزاندن رگ بینی فقط و فقط یک بار در هر سوراخ بینی و آن هم در زمان‌های جداگانه انجام شود. سوزاندن رگ بینی به صورت مکرر و یا سوزاندن رگ‌ها در هر دو سوراخ بینی به طور همزمان می‌تواند باعث ضعیف شدن بینی و تشکیل حفره‌هایی در داخل بینی می‌شود. این حفره‌ها که معمولاً بر روی تیغه میانی بینی به وجود می‌آیند، بعداً قابل ترمیم نبوده و به حالت دائمی در می‌آیند. وجود این حفره‌ها در بینی می‌تواند منجر به خون دماغ، عفونت سینوس‌ها، کاهش مقاومت بدن به سرماخوردگی و بروز مشکلات تنفسی در بیمار شود.