نور خورشید تأثیر زیادی بر روند پیری پوست دارد و یکی از اصلی‌ترین عوامل تخریب کلاژن و ایجاد چین‌وچروک است. در حالی که بسیاری از افراد برای جوان‌سازی پوست خود به روش‌هایی مانند لیفت صورت و گردن روی می‌آورند، مهم‌ترین و ساده‌ترین راه برای جلوگیری از پیری زودرس، استفاده منظم از ضدآفتاب است.
در این مقاله بررسی می‌کنیم که چگونه نور خورشید باعث پیری پوست می‌شود، چرا ضدآفتاب اهمیت دارد و چه نوع ضدآفتابی برای انواع پوست مناسب‌تر است.
نور خورشید چگونه باعث پیری پوست می‌شود؟
اشعه‌های مضر فرابنفش (UV) اصلی‌ترین عامل آسیب به پوست هستند و می‌توانند به لایه‌های عمیق پوست نفوذ کنند.
اثرات منفی اشعه UV بر پوست:
- کاهش تولید کلاژن: با تخریب کلاژن و الاستین، پوست قابلیت ارتجاعی خود را از دست داده و دچار چین‌وچروک و افتادگی می‌شود.
- افزایش لک‌های پوستی: آفتاب باعث افزایش تولید ملانین و ایجاد لک‌های قهوه‌ای و کک‌ومک روی پوست می‌شود.
- خشکی و نازک شدن پوست: اشعه‌های خورشید باعث از دست رفتن رطوبت پوست و نازک شدن آن می‌شوند.
- افزایش احتمال سرطان پوست: قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آفتاب بدون محافظت، خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد.
چرا گردن هم نیاز به ضدآفتاب دارد؟
بیشتر افراد تنها به مراقبت از پوست صورت اهمیت می‌دهند و گردن را فراموش می‌کنند. اما پوست گردن نازک‌تر و حساس‌تر از پوست صورت است و زودتر دچار چین‌وچروک و افتادگی می‌شود.
علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض آفتاب بدون محافظت، باعث ایجاد لک‌های تیره در ناحیه گردن می‌شود. پس اگر می‌خواهید گردنی جوان و صاف داشته باشید، حتماً از ضدآفتاب استفاده کنید.
ارتباط لیفت صورت و گردن با ضدآفتاب
افرادی که لیفت صورت و گردن انجام می‌دهند، باید توجه ویژه‌ای به محافظت از پوست خود داشته باشند، زیرا:
- بعد از لیفت، پوست حساس‌تر می‌شود: اگر پوست بدون ضدآفتاب در معرض نور خورشید قرار بگیرد، ممکن است دچار التهاب، قرمزی و حتی لک‌های دائمی شود.
- اشعه‌های UV می‌توانند نتایج لیفت را از بین ببرند: لیفتینگ باعث تحریک کلاژن‌سازی می‌شود، اما اشعه‌های خورشید روند تولید کلاژن را مختل کرده و اثرات لیفت را کاهش می‌دهند.
- پوست بعد از لیفت مستعد تغییر رنگ است: عدم استفاده از ضدآفتاب می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های پوستی، هایپرپیگمنتیشن و حتی آسیب‌های جدی شود.
انتخاب بهترین ضدآفتاب بر اساس نوع پوست
برای حفظ سلامت پوست، مهم است که از ضدآفتاب مناسب با نوع پوست خود استفاده کنید.
پوست چرب و مستعد آکنه:
بهتر است از ضدآفتاب‌های فلوئیدی، ژلی یا فاقد چربی (Oil-Free) استفاده کنید که باعث بسته شدن منافذ و ایجاد جوش نشوند.
ضدآفتاب‌های حاوی زینک اکساید یا دی‌اکسید تیتانیوم گزینه‌های خوبی هستند.
پوست خشک:
ضدآفتاب‌های کرم‌دار یا حاوی هیالورونیک اسید و گلیسیرین برای حفظ رطوبت پوست مناسب هستند.
از ضدآفتاب‌هایی با بافت مات یا کنترل‌کننده چربی پرهیز کنید، زیرا ممکن است پوست را خشک‌تر کنند.
پوست حساس:
ضدآفتاب‌های معدنی (فیزیکی) با فیلترهای زینک اکساید و دی‌اکسید تیتانیوم گزینه‌های مناسبی هستند.
از ضدآفتاب‌های حاوی عطر، الکل یا ترکیبات شیمیایی قوی خودداری کنید.
پوست مختلط:
بهتر است از ضدآفتاب‌هایی با بافت سبک و کنترل‌کننده چربی روی ناحیه T (پیشانی، بینی و چانه) و بافت مرطوب‌کننده روی گونه‌ها استفاده کنید.
ضدآفتاب فلوئیدی یا کرمی؛ کدام بهتر است؟
- ضدآفتاب‌های فلوئیدی دارای بافتی سبک‌تر و زودجذب‌تر هستند و بیشتر برای پوست‌های چرب و مختلط توصیه می‌شوند.
- ضدآفتاب‌های کرمی غلیظ‌تر و مرطوب‌کننده‌تر هستند و برای پوست‌های خشک و حساس مناسب‌اند.
- ضدآفتاب‌های ژلی گزینه‌ای عالی برای پوست‌های بسیار چرب و مستعد جوش هستند.
آیا دور چشم هم نیاز به ضدآفتاب دارد؟
پوست دور چشم بسیار نازک و حساس است و بیشترین آسیب را از نور خورشید می‌بیند. بسیاری از افراد دچار چین‌وچروک‌های زودرس در اطراف چشم می‌شوند، زیرا این ناحیه را از اشعه UV محافظت نمی‌کنند.
چرا باید ضدآفتاب دور چشم استفاده کنیم؟
- جلوگیری از چین‌وچروک و خطوط ریز
- کاهش تیرگی و پف دور چشم
- جلوگیری از ایجاد لک‌های ناشی از آفتاب
چه ضدآفتابی برای دور چشم مناسب است؟
- ضدآفتاب‌های مخصوص دور چشم که فاقد الکل و مواد شیمیایی تحریک‌کننده باشند.
- ضدآفتاب‌های معدنی که باعث سوزش چشم نشوند.
روش صحیح استفاده از ضدآفتاب
- ۲۰ دقیقه قبل از خروج از خانه ضدآفتاب بزنید.
- هر ۲ تا ۳ ساعت یک‌بار تمدید کنید.
- از مقدار کافی (حدود دو بند انگشت) برای کل صورت و گردن استفاده کنید.
- ضدآفتاب را روی پشت گوش، پشت دست‌ها و دور چشم هم بزنید.
چرا ضدآفتاب فلوئیدی بهتر است؟
ضدآفتاب‌های فلوئیدی بافتی سبک، زودجذب و غیرچرب دارند که باعث می‌شود روی پوست احساس سنگینی ایجاد نکنند.
این نوع ضدآفتاب‌ها برای پوست‌های چرب و مختلط ایده‌آل هستند، زیرا منافذ را مسدود نمی‌کنند و از ایجاد جوش جلوگیری می‌کنند.
چرا ضدآفتاب روی پوست می‌ماسد یا سفیدک می‌زند؟
اگر ضدآفتاب شما روی پوست گلوله‌گلوله می‌شود یا سفیدک می‌زند، ممکن است یکی از این دلایل باعث آن شده باشد:
- استفاده از مقدار زیاد ضدآفتاب در یک مرحله (بهتر است کم‌کم و در چند مرحله روی پوست پخش شود)
- ناسازگاری ضدآفتاب با نوع پوست (برای مثال، ضدآفتاب‌های معدنی بیشتر سفیدک می‌زنند)
- استفاده از مرطوب‌کننده یا محصولات دیگر که با بافت ضدآفتاب سازگار نیستند.
چرا بعضی از ضدآفتاب‌ها چشم را می‌سوزانند؟
برخی ضدآفتاب‌ها حاوی ترکیبات شیمیایی مانند اکسی‌بنزون و آووبنزون هستند که هنگام تعریق یا تماس با چشم باعث سوزش و تحریک می‌شوند. برای جلوگیری از این مشکل، توصیه می‌شود:
- از ضدآفتاب‌های معدنی که فاقد این ترکیبات هستند استفاده کنید.
- از ضدآفتاب‌های مخصوص دور چشم که برای این ناحیه فرموله شده‌اند، بهره ببرید.
- هنگام استفاده از ضدآفتاب، آن را خیلی نزدیک به چشم نزنید و از حرکات مالشی خودداری کنید.
آیا می‌توان روی آرایش ضدآفتاب تمدید کرد؟
عموماً نمی‌شود مگر از اسپری ضدآفتاب استفاده شود که بی رنگ باشد.
